اقسام آیات قرآن

یا خدا

1-محکم: آیاتی است که معنای آن، خواننده و شنونده را بی نیازکند، و مراد و مقصود از ظاهرش فهمیده شود، مانند: قٌلْ هُوَ الله اَحَدْ.
2- متشابه: عبارت از آیات و الفاظی است که با صورت واحد دارای معانی متعدد باشد، و ازظاهرآنها مقصود به دست نیاید، مثل: یَدُاللهِ فَوْقِ اَیْدیهِمْ.
3- ناسخ و منسوخ: نسخ یعنی باطل کردن و ناسخ یعنی باطل کننده و منسوخ یعنی باطل شده، و در اصطلاح رفع و برداشتن حکم شرعی است. امام صادق (ع) می فرمایند: ناسخ، آیات ثابت درعمل هستند و منسوخ آیاتی که قبلاً بر آن عمل می شده و سپس آیه دیگری نازل و جایگزین آن گردیده است.
4- خاص: آیاتی است که درباره شخص معین و یا مورد خاص نازل شده باشد، مانند:یا اَیُّهَا الرَّسُول بَلِّغْ ما اُنْزِلَ اِلَیْکَ مِنْ رَّبِّکَ.
5-عام: برخلاف خاص، آیاتی که عمومیت داشته و شامل تمام افراد باشد. مانند: یا اَیُّهَا النّاسْ...
6- مجمـل: آیـاتی را می گویند که بدون تفصیل نازل شده، و ازظاهرآیـه مـراد و معنی و تفسیــرآن به صورت مفصل معـلوم نباشد، بلکه محتاج به توضیح باشد. مانند:بیشتر آیاتی که مربـوط به احکام است، مانند: اَقیمْوا الصَّلوة (نماز را بپا دارید)
7- ظاهر: منظور معانی ظاهری الفاظ آیات است، مثل: اِنَّ اللهَ بَصیرٌبِالْعِبادْ .
8- باطِنْ: بر خلاف ظاهر عبارت از معنایی است که متناسب با ظاهرآیه از آیات استنباط شد که بعد از تعقّـل و تفکـّر و اجتهاد صورت پذیرد.
9- مطلق: یعنی رها شده، و در قرآن مجید آیاتی است که بدون هیچ قیدی باشد، مانند: اِنَّ اللهَ عَلَی کُلِّ شَیْیٍ قَدیرْ.
10- مُقَیَد:آیاتی است که مقیّد به خصوصیتی باشند مانند: وَللهِ عَلَی النّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مِنْ اسْتَطاعَ اِلَیْهِ سَبیلاً.